حتما برای شما هم پیش آمده که نیاز به ابزار داشته باشید، بخصوص در منزل که یک نیاز حیاتی است. خرابی شیر آب، ترکیدگی لوله، باز کردن یک قطعه در ماشین و ... همگی نیاز به آچار دارند. بی شک باید توجه داشت که وجود ابزار در هر خانه ای نه تنها ضروری است بلکه میتواند با از بین بردن هزینه های تعمیر و سرویس حس لذت بخشی را بعد از تعمیر وسایل منزل با این ابزار به شما القا نماید. اما چه باید کرد، یک سری ابزار کامل بخریم و هزینه هنگفتی برای آن بپردازیم یا چند آچار خاص و برای یک کاربرد خاص! بدون شک کار سخت است بخصوص اینکه همه ما فنی نیستیم و شناختی از ابزارآلات نداریم و به تناسب نیاز سراغ آنها رفته ایم
در این مقاله سعی داریم شناختی کلی به شما ارائه دهیم تا با یک دسته بندی کلی بتوانید ابزار مورد نیازتان را بخرید. البته فقط آچارها را بحث میکنیم.
آچارها بر حسب مکانیزم باز و بسته کردن متفاوتند. آچارهای برقی و آچارهای دستی معمول ترین نوع آچارها هستند. البته انواع دیگری نیز در بازار موجود است که برای کاربری تخصصی و نه لزوما خانگی ساخته شده اند.
با توجه به استاندارد DIN که استاندارد رایج در کشور ماست، اندازه آچارها از 6 تا 22 متفاوت است که برای باز کردن پیچهای M6 تا M22 استفاده میشود. البته ذکر یک نکته نیز ضروریست که سایزهای پایین تر و بالاتر از این نیز در بازار موجود است اما معمولاً این سایزها در دسته بندی استاندارد آچارها قرار نمیگیرند و باید به طور جداگانه خریداری شوند.
انواع آچار
1- آچار فرانسه:
اولین نوع آچار که همه ما با آن آشنا هستیم آچار فرانسه است. این آچار دارای دهانه ای قابل تنظیم است که متناسب با محل یا نوع پیچ و مهره مورد نظر قابل تنظیم است. دهانه تا اندازه مشخصی باز و جمع میشود و بسته به نوع کاربرد و رنج مورد نظر، دارای اندازه های مختلفی است.پس یک آچار فرانسه برای همه اندازه ها قابل استفاده نیست، بلکه در یک رنج مشخص میتوان آن را به کار گرفت.
2-آچار آلن:
حتما تا به حال به نوع خاصی از پیچها برخورده اید که دارای یک فرورفتگی با مقطع شش ضلعی هستند. این پیچ ها تنها میتوان با نوع خاصی از آچارها باز و بسته کرد که آچار آلن نام دارد.
آچارهای آلن ال شکل و با مقطع شش ضلعی هستند و چندان در کاربری های خانگی مرسوم نیستند.
3-آچار رینگی:
این آچار عمدتا برای نگهداشتن مهره یا پیچ به منظور جلوگیری از سر خوردن آن استفاده میشود. به صورت دایره ای و دارای شیارهایی در قسمت داخلی است که مهره یا پیچ را در بر میگیرد. میتوان از آن برای باز و بسته کردن نیز استفاده کرد اما معمولا بصورت ثابت به کار گرفته میشود.
معمولا دو سر آچار بصورت رینگ است ولی شماره های آنها متفاوت است.
4-آچار تخت:
دهانه های این آچار یو شکل هستند. در صورتی که دو سر آچار تخت باشد اندازه آنها تفاوت خواهد بود.
همچنین میتوانند بصورت ترکیبی باشند یعنی یک سر آن تخت و سر دیگر بصورت رینگ باشد که طبیعتا هر دو هم شماره هستند.
5-آچار بکس:
این آچار به شکل استوانه می باشد که یک سمت آن دارای شکاف مربعی شکل برای اتصال انواع دسته شامل دسته بکس،مستقیم،هندلی یا جغجغه می باشد،و سمت دیگر آن شامل انواع نری و مادگی سایزهای مختلف پیچ و مهره می باشد. از آن برای باز و بسته کردن پیچ هایی استفاده می شود که امکان استفاده از آچارهای تخت وجود ندارد و یا مکانهایی که برای چرخش کامل دسته آچار، فضای کافی وجود نداشته باشد. در جاهایی هم که برای باز یا بسته شدن آن ها به نیروی زیادی نیاز هست از آچار بکس میتوان استفاده کرد.
این نوع آچار بیش تر در باز و بسته کردن قطعات خودرو کاربرد دارد. از مزایای استفاده از این نوع آچار این است که بعد از پیچاندن پیچ یا مهره می توان فقط دسته آچار را جابجا کرد، درحالی که آچار بکس استوانه ای شکل در جای خود باقی بماند.
6-آچار جغجغه:
یک نوع آچار است که دارای مکانیزم هرزگردی برای سهولت کار کردن بخصوص در مواردی که محدودیت فضای کار وجود دارد میباشد.
البته باید این مکانیزم را در هنگام باز کردن یا بستن تنظیم کرد تا در جهت مناسب هرز بگردد. این نوع آچار معمولاً پایه ی آچارهای دیگر هم میشود.
7- آچار لوله گیر:
آچار لوله گیر یک آچار قابل تنظیم شبیه آچار فرانسه است که برای باز و بسته کردن انواع پیچ، مهره، لوله و ... بکار میرود.
نحوه کار این آچار به این صورت است که دو فک لغزنده دارند و گاهی یکی ثابت و دیگری لغزنده میباشد که در صورت تنظیم شدن به نسبت اندازه مورد نیاز هرچه بیشتر نیرو به آن وارد کنیم سفتتر میشود. به این آچار کلاغی یا آچار شلاقی هم گفته میشود. همانطور که از ان نام آن پیداست این آچار برای لوله کشی کاربرد وسیع دارد.
8- آچار برقی(پیچ گوشتی برقی):
آچارهای برقی با توجه به نام آنها از جریان برق برای باز و بسته کردن پیچ ها و مهره ها بهره میبرند. در دو نوع شارژی و برقی در بازار موجود هستند و قدرت های متفاوتی نیز دارند. این ابزارها دارای یک سر یا سه نظام هستند که میتواند نمره های مختلفی را به آن وصل نمود و به کار پرداخت. عمدتا برای انواع پیچ ها و یا مهره های شش ضلعی به کار برده میشوند. مزیت های بالایی دارند که از جمله آنها باز بسته کردن سریع و بدون نیاز به قدرت است.در نوع تخصصی تر یک گیربکس مضاعف نیز روی قسمت متحرک آن نیز نصب میشود که امکان تنظیم قدرت بیشتر یا حالت کاری را برای کاربر فراهم میکند. دگمه دیگری نیز روی ابزار تعبیه میشود که امکان حرکت چپ گرد و راست گرد را برای باز و بسته کردن انواع مختلف فراهم میکند. اما فراموش نکنید این نوع صرفا به درد باز و بسته کردن سریع پیچ های هگزاگون (شش ضلعی) میخورد و کاربرد صنعتی و نه لزوما خانگی دارد.
تا اینجا انواع مرسوم آچار را شناختیم. حالا باید بدانیم به چه چیزی نیاز داریم و چه نکاتی باید در خرید آن لحاظ کنیم:
نکات مهم برای خرید آچار
اول باید مشخص کنیم به چه نوع آچاری نیاز داریم و محدودیت های کاری ما چیست. با تعیین نوع آچار میتوان بهتر تصمیم گرفت. اگر برای منزل خرید میکنید میتوانید از یک آچار فرانسه با اندازه متوسط یا کوچک استفاده کنید. این آچار به دلیل قابلیت تغییر دهانه یو شکل امکان کاربرد گسترده ای را برای شما فراهم میکند و صرفه جویی به سزایی را در هزینه به دنبال دارد. اما اگر محل استفاده شما یک اندازه خاص است میتوان آچار رینگی یا تخت هم اندازه آن را خرید کنید که هزینه بسیار کمتری از خرید آچارهای سری دارد.
در مورد آچارهای آلن باید گفت جایگزینی ندارند و زیاد کاربرد ندارند. در دو نوع تکی یا سری عرضه میشوند و بسته به بودجه و کاربرد میتوانید سری یا تکی خرید کنید.
آچار لوله گیر نیز کاربردی مشابه آچار فرانسه دارد و بسته به محل و اندازه مورد نظر دارای سایزهای متفاوتی است. این آچار نیز برای لوله کشی کاربرد دارد و جایگزینی ندارد.
آچار برقی یک ابزار صنعتی است و خرید آن برای کاربری های خانگی توصیه نمیشود.
اما نکته مهم و عمومی دیگر جنس ساخت آچارهاست. حتما دقت کنید جنس ساخت کروم وانادیوم باشد، چرا که آبکاری با کروم مانع از زنگ زدگی آچارها می شود. هر گونه ترک در بدنه آچار منجر به شکستن آن خواهد شد که باید در هنگام خرید دقت کافی به آن نمود.
فراموش نکنید هیچ گرانی بی علت نیست. آچارهای ارزان قیمت از مواد بی کیفیت ساخته میشوند و در استفاده مکرر احتمال زنگ زدگی و هرز شدن و تغییر انحنای آچار را به دنبال خواهد داشت. البته باید تناسبی بین بودجه، نوع کاربرد و کیفیت برقرار کرد.