طی سال های اخیر بسیاری از تولیدکنندگان در کنار تولید هاردهای HDD اقدام به تولید هاردهایی با ساختار جدید به نام SSD نموده اند. این دو هارد از تفاوت های بسیاری با یکدیگر برخوردار هستند و هر کدام از این هاردها دارای مزایا و معایبی نیز می باشند. امروزه با پیشرفت هایی که در زمینه تکنولوژی اتفاق افتاده است و افزایش روزافزون حجم اطلاعات کاربران مانند تصاویر، ویدیوها و بازی ها موجب شده است تا کاربران به تدریج و با پر شدن ظرفیت فضای ذخیره سازی رایانه رومیزی و یا لپ تاپ مجبور به تهیه فضایی جدید برای ذخیره کردن این اطلاعات خود باشند. هاردهای HDD و SSD از تفاوت هایی با یکدیگر برخوردار هستند و کاربران بر اساس نیاز خود می توانند اقدام به خرید محصولی مناسب نمایند. امروزه با پیشرفت هایی که در دنیای تکنولوژی رخ داده است بسیاری از تولیدکنندگان پا به عرصه تولید هارد گذاشته اند و در این عرصه تولیدکنندگان بسیاری حضور دارند که محصولات تولید شده توسط هر کدام از آنها دارای تفاوت هایی می باشند که لازم است تا کاربران در هنگام خرید به این نکات نیز توجه نمایند.
در هنگام خرید رایانه رومیزی و یا لپ تاپ ممکن است با سیستم هایی روبرو شوید که در ساخت آنها از هارد متفاوتی استفاده شده است. برخی از این سیستم ها دارای هارد از نوع HDD بوده و برخی دیگر نیز دارای هارد از نوع SSD هستند. اما انتخاب هر کدام از این سیستم ها برعهده کاربر است و کاربران به راحتی می توانند با کسب اطلاع از تفاوت های میان این دو نوع هارد اقدام به خرید سیستمی مناسب با نیاز خود نمایند.
تعریف هارد دیسک
ابزاری که امکان ذخیره اطلاعات بسیار زیادی را برای کاربران فراهم می کند و کاربران به راحتی می توانند اطلاعاتی مانند تصاویر، ویدیوها، نرم افزارها و یا هر نوع دیتای دیگری را در آنها ذخیره کنند. هاردها خود به دو دسته اکسترنال و اینترنال تقسیم بندی می شوند. هاردهای اکسترنال به هاردهایی گفته می شود که قابل حمل هستند و هاردهای اینترنال نیز امکان حمل آنها وجود ندارد و بر روی ماردبورد رایانه رومیزی و یا لپ تاپ متصل می شوند. حال هاردهای اکسترنال و اینترنال خود به دو نوع HDD و SSD تقسیم می شوند. هر دو نوع هارد ذکر شده امکان اتصال به رایانه های رومیزی و لپ تاپ ها را دارا می باشند. البته امروزه برخی از رایانه ها به صورت پیشفرض در ساخت آنها از دو نوع هارد استفاده شده است.
هارد دیسک درایو یا HDD
عبارت Hard Disk Drive که به صورت مخفف HDD نیز گفته می شود به معنای یک درایو سخت است که امکان ذخیره اطلاعات از جانب کاربران بر روی آنها فراهم است. اغلب رایانه هایی که امروزه مورد استفاده قرار می گیرند به یک هارد HDD با ظرفیت های متفاوت تجهیز شده اند که امکان نصب سیستم عامل و همچنین ذخیره اطلاعات دیگر بر روی آنها فراهم است. این نوع هاردها از یک صفحه ای به شکل دایره ساخته شده اند که به وسیله ی یک هد امکان خواندن و نوشتن اطلاعات بر روی آن هارد فراهم آمده است. این نوع هاردها هر کدام از سرعتی برای چرخش برخوردار هستند که هر چه میزان سرعت چرخش آنها بیشتر باشد، عملیات خواندن و نوشتن با سرعت بیشتری انجام می شود و همین ویژگی موجب می گردد تا هارد مورد نظر از سرعت پاسخگویی بالاتری نیز برخوردار باشد و دستورات با سرعت بیشتری به اجرا گذاشته شوند. در گذشته راه ارتباطی میان این نوع هاردها با مادربورد رایانه ها پورتی به نام IDE بوده است که امروزه در اغلب رایانه ها این پورت به روز شده است و به پورت SATA مشهور است. پورت SATA خود از نسل های مختلفی برخوردار است که آخرین نوع آن SATA III می باشد که بر روی مادربوردهای جدید نصب شده است. استفاده از آخرین نسخه پورت SATA موجب می شود تا سرعت خواندن و نوشتن اطلاعات بر روی هارد به میزان قابل توجهی با افزایش همراه باشد.
عبارت Solid State Drive که به صورت مخفف SSD بیان می شود در ساخت آن از تکنولوژی های جدید و به روزی استفاده شده است که همانند هاردهای HDD امکان ذخیره اطلاعات بر روی آنها وجود دارد. امروزه اغلب لپ تاپ ها از هارد SSD برخوردار هستند و برخی دیگر از لپ تاپ ها ممکن است به صورت مشترک از هر دو نوع هارد HDD و SSD برخوردار باشند. این نوع هاردها فاقد هرگونه قسمت متحرکی هستند و مسئولیت قسمت متحرک در این نوع هاردها برعهده حافظه ای به نام NAND است و همین امر سبب شده است تا این نوع هاردها از سرعت بسیار بیشتری در مقایسه با هاردها HDD برخوردار باشند. عامل اصلی تعیین کننده میزان ظرفیت هاردهای SSD معمولاً همان حافظه NAND است. هر چه میزان حافظه NAND بیشتر باشد ظرفیت هارد SSD برای ذخیره اطلاعات کاربران بیشتر خواهد بود. همچنین استفاده از تکنولوژی های به روز در ساخت حافظه های NAND سبب شده است تا هاردهای SSD از ظرفیت بیشتری برخوردار باشند و کاربران بتوانند اطلاعات بیشتری را بر روی آنها ذخیره کنند. یکی از برندهایی که در زمینه تولید این نوع هاردها بسیار معروف و پرطرفدار است، برند ADTA می باشد که عموماً از محصولاتی بسیار با کیفیت برخوردار است.
انواع حافظه SSD
پورت مورد استفاده برای اتصال هاردهای SSD به مادربورد SATA III است. زیرا این پورت از سرعت بسیار بالاایی برخوردار است و همین ویژگی سبب می گردد تا هارد SSD نیز بتواند با حداکثر سرعت به خواندن و نوشتن اطلاعات بپردازد. هاردهای SSD در مقایسه با هاردهای HDD از سرعت بسیار بیشتری برخوردار هستند و همین امر می تواند دلیلی برای جایگزینی هاردهای SSD با هاردهای HDD شود. با استفاده از پورت SATA III امکان ذخیره سازی اطلاعات با سرعت 600 مگابایت درثانیه وجود دارد و همین امر می تواند سرعت خواندن و نوشتن اطلاعات بر روی هاردهای SSD را نیز به میزان قابل توجهی تحت تأثیر قرار دهد.
لازم به ذکر است که استفاده از پورت SATA III می تواند مشکلاتی را برای هاردهای SSD ایجاد کرده و ممکن است کارایی این نوع هاردها را تحت تأثیر قرار دهد. به همین منظور برای ممانعت از چنین رویدادی تولیدکنندگان در ساخت این نوع هاردها از اتصالی به نام PCIe استفاده کرده اند. استفاده از چنین اتصالی در این نوع از هاردها می تواند موجب افزایش سرعت هاردهای SSD نیز شود. استفاده از اتصال PCIe وابسته به مسیرهایی به نام LANE است که از این مسیر در راینه های امروزی برای اتصال کارت های گرافیک، کارت شبکه و ... نیز استفاده می شود. از دیگر اتصالاتی که برای هاردهای SSD استفاده می شود، اتصال M.2 نام دارد. این نوع اتصال ها در لپ تاپ ها و رایانه های رومیزی امروزی بسیار رایج هستند. همچنین هاردهای SSD که از این نوع پورت برای اتصال برخوردار هستند در مقایسه با هاردهای SSD با اتصال PCIe از ابعاد کوچکتری برخوردار هستند. هاردهای SSD که از درگاه M.2 برخوردار هستند بدون نیاز به ابزاری دیگر قابلیت اتصال به دستگاهها را دارا می باشند. البته لازم به ذکر است که برای اتصال هاردهای SSD به رایانه از درگاه جدیدی به نام NVME رونمایی شده است که از فناوری بسیار جدیدی برخوردار است و دارای سرعت بسیار بالایی نیز می باشد.
تفاوت هارد HDD و SSD: قیمت
این دو نوع هارد هر کدام دارای تفاوت هایی می باشند. هاردهای SSD در مقایسه با هاردهای HDD از قیمت و سرعت نسبتاً بیشتری برخوردار هستند و ابعاد نسبتاً کوچکتری نیز دارند. البته قیمت بالای هاردهای SSD موجب شده است که کاربران بسیاری نتوانند اقدام به خرید این هاردها نمایند. همچنین هاردهای SSD به مرور نیز با پیشرفت هایی همراه بوده اند و همین امر سبب شده است که قیمت آنها نیز رفته رفته روبه افزایش باشد. هاردهای SSD که از پورت SATA III برای اتصال به رایانه برخوردار هستند در مقایسه با هاردهایی که از پورت M.2 و یا PCIe برخودارند دارای قیمت کمتری می باشند. همچنین هاردهایی که از طریق SATA III به رایانه متصل می شوند از اختلاف قیمت زیادی با هاردهای HDD برخوردار نیستند. البته مدل های جدیدی که از هاردهای SSD معرفی می شوند نسبتاً از قیمت بیشتری برخوردار هستند و همین امر سبب می شود تا کاربران کمتری توان خرید این هاردها را داشته باشند. البته کاربرانی که قادر به پرداخت هزینه های بیشتر نیستند و از بودجه کمتری برخوردارند می توانند اقدام به خرید هاردهای HDD نمایند و به راحتی اطلاعات مورد نیاز خود را بر روی این هاردها ذخیره نمایند. زیرا هاردهای HDD از قیمت مناسب تری برخوردار هستند و همچنین ظرفیت مطلوبی را در اختیار کاربران قرار می دهند و سرعت مناسبی نیز دارند و برای ذخیره اطلاعات بر روی این هاردها با توجه به حجم اطلاعات زمان زیادی نیز صرف نخواهد شد.
تفاوت هارد HDD و SSD: ظرفیت
هاردها از نظر ظرفیت نیز بسیار متنوع هستند. معمولاً هاردهای HDD برای رایانه های تجاری مورد استفاده قرار می گیرند و ظرفیت در حدودی 40 گیگابایت تا 12 ترابایت را دارا می باشند. البته ممکن است برخی از رایانه های ویژه از ظرفیت بیشتری نیز برخوردار باشند. هاردهای HDD امروزه از ظرفیت های متنوعی برخوردار هستند و کاربران به راحتی می توانند اقدام به خرید هاردی با ظرفیت 2 ترابایت با قیمتی مناسب نمایند زیرا این نوع از هاردها در مقایسه با هاردهای SSD بسیار مقرون به صرفه هستند. همچنین امروزه از هاردهایی با ظرفیت 8 ترابایت تا 12 ترابایت بر روی سرورهای شبکه و دستگاه های قدرتمندی که برای ذخیره سازی نسخه های پشتیبانی مانند NAS در نظر گرفته شده اند، استفاده می شود.
لازم به ذکر است که استفاده از چند هارد با ظرفیت کمتر گزینه ای بسیار مناسب تر به شمار می رود. زیرا این نوع از قطعات الکترونیکی ممکن است هر دلیلی دچاب آسیب شده و همین امر می تواند سبب از دست رفتن اطلاعات کاربر به صورت یکجا شود، اما اگر برای ذخیره اطلاعات از چند هارد با ظرفیت کمتر استفاده شود در صورتی که یکی از هاردها به هر دلیلی دچار آسیب شود بخشی از اطلاعات ذخیره شده بر روی آن هارد از دست رفته و کاربر ضرر کمتری را متحمل خواهد شد. بنابراین استفاده از چند هارد با ظرفیت کمتر گزینه ای مناسب تر است.
اغلب کاربران امروزه با حجم بالایی از اطلاعات مواجه هستند و برای ذخیره این حجم ممکن است با کمبود فضایی برای ذخیره سازی مواجه شوند. در همین راستا هاردهای HDD و SSD به کمک این دسته از کاربران آمده اند و به آنها کمک می کنند تا بتوانند به راحتی اقدام به ذخیره تصاویر، ویدیوها و دیتاهای مورد نیاز خود نمایند. البته لازم به ذکر است که در گذشته حافظه های SSD از ظرفیت چندان بالایی برخوردار نبودند. اما امروزه با پیشرفت هایی که در این عرصه رخ داده است هاردهای SSD نیز از ظرفیت هایی معادل با هاردهای HDD برخوردار هستند. البته بسیار واضح است که هاردهای SSD در مقایسه با هاردهای HDD از قیمت بسیار بالاتری برخوردار هستند. همچنین امروزه در ساخت رایانه ها از هاردهایی با ظرفیت 160 تا 256 گیگابایتی برای نصب سیستم عامل استفاده می شود زیرا از سرعت بیشتری برخوردار هستند و هاردهای HDD بیشتر برای ذخیره اطلاعات با حجم بالا مورد استفاده قرار میگیرند.
تفاوت هارد HDD و SSD: سرعت
هاردهای HDD و SSD از لحاظ سرعت نیز با یکدیگر بسیار متفاوت هستند و این امر در هنگام خرید بسیار مورد توجه کاربران می باشد. یکی از عمده ترین تفاوت هایی که میان این دو نوع هارد وجود دارد، سرعت آنها می باشد. همانگونه که بیان شد هاردهای SSD در مقایسه با هاردهای HDD از سرعت خواندن و نوشتن بسیار بیشتری برخوردار هستند و در هنگام تبادل اطلاعات زمان نسبتاً کمتری برای این امر صرف خواهد شد.
سرعت هارد HDD
خواندن و نوشتن اطلاعات بر روی هاردهای HDD از طریق چرخش دیسک درون این هاردها اتفاق می افتد. سرعت چرخش این دیسک بر اساس واحد RPM اندازه گیری شده است و معیاری برای تعیین سرعت خواندن و نوشتن اطلاعات بر روی این نوع از هاردها می باشد و هر چه سرعت چرخش دیسک بیشتر باشد می توان گفت که هارد مورد نظر از سرعت خواندن و نوشتن بیشتری برخوردار است. اغلب هاردهای HDD مقرون به صرفه سرعت چرخش دیسک در آنها عددی معادل با 5400rpm است که می توان گفت این دسته از هاردها کُند هستند. همچنین سریع ترین هاردهای HDD امروزی از سرعتی معادل با 7200rpm برخوردار هستند و طبیعیتاً سرعت نوشتن و خواندن بر روی این هاردها بیشتر است. البته ممکن است که هاردهای HDD جدیدتری با سرعت 10000rpm نیز و حتی سرعت بیشتر از این مقدار نیست معرفی شوند که ممکن است از قیمت بیشتری نیز برخوردار باشند. البته لازم به ذکر است که تفاوت سرعت میان هاردهای HDD و هاردهای SSD بر اساس سرعت خواندن و نوشتن آنها تعیین می گردد که واحد اندازه گیری این سرعت نیز مگابایت درثانیه است. همچنین در هاردهای HDD عوامل دیگری مانند نوع اتصال نیز فاکتوری تأثیرگذار بر روی سرعت خواندن و نوشتن اطلاعات بر روی این نوع از هاردها می باشد. برای مثال هارد HDD که از طریق پورت SATA III به رایانه متصل شده باشد و سرعت چرخش دیسک آن 5400rpm باشد، می تواند اطلاعات را با سرعتی در حدود 100 مگابایت درثانیه انتقال دهد و در صورتی که سرعت چرخش دیسک در آن هارد 7200rpm باشد این سرعت انتقال به 150 مگابایت درثانیه خواهد رسید.
سرعت هارد SSD
هاردهای SSD فاقد هرگونه بخش مکانیکی هستند بنابراین فاقد هر نوع قطعه ای برای تعیین سرعت آن با واحد RPM می باشند. این دسته از هاردها با فناوری های بسیار پیشرفته ای ساخته شده اند و برخورداری از اتصالی خاص می تواند در سرعت این نوع هاردها تأثیرگذار باشد. هاردهای SSD که از طریق پورت SATA III به رایانه متصل می شوند، سرعت خواندن اطلاعات بر روی آنها چیزی در حدود 550 مگابایت در ثانیه است و سرعت نوشتن اطلاعات بر روی این هاردها در حدود 520 مگابایت در ثانیه می باشد. البته با پیشرفت هایی که در این عرصه رخ داده است این سرعت ممک است تا میزان حداکثر 600 مگابایت در ثانیه نیز افزایش یابد.
استفاده از پورت SATA III می تواند یکی از عوامل کاهش سرعت در هاردهای SSD باشد. اما لازم به ذکر است که این نوع از هاردها با استفاده از پورت SATA III نیز قادر هستند تا اطلاعات را با سرعتی در حدود 4 برابر سرعت هاردهای HDD انتقال دهند. همچنین اگر از پورت هایی هماهنگ با هاردهای SSD استفاده شود ممکن است سرعت انتقال اطلاعات به میزان قابل توجهی با افزایش همراه باشد. استفاده از اتصالاتی مانند PCIe و یا M.2 می تواند سرعت انتقال اطلاعات را در هاردهای SSD به 1.2 تا 1.4 گیگابایت در ثانیه برساند. همچنین در برخی از هاردهای SSD این رقم می تواند به حدود 2.2 گیگبایت در ثانیه نیز برسد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که هاردهای SSD از نظر سرعت انتقال اطلاعات در مقایسه با هاردهای HDD بسیار قدرتمندتر بوده و زمان انتقال را به میزان قابل توجهی کاهش خواهند داد.
بررسی تفاوت هارد HDD و SSD از جهات دیگر
هاردهای SSD در مقایسه با هاردهای HDD فاقد قسمت ها متحرک بوده و همین امر سبب می شود که هاردهای SSD در برابر ضربه از مقاومت و استحکام بیشتری برخوردار باشند. این موضوع می تواند هاردهای SSD را به ابزاری قابل حمل تبدیل کرده و کاربر بدون هیچگونه نگرانی می تواند این نوع از هاردها را با خود حمل نماید. همچنین هاردهای SSD در مصرف انرزی نیز بسیار بهینه بوده و انرژی بسیار کمتری در مقایسه با هاردهای HDD مصرف می کنند. بنابراین استفاده از هاردهای SSD در لپ تاپ ها می تواند مصرف باتری را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
امروزه در بازار هاردهایی به نام SSHD نیز وجود دارند که به هاردهای ترکیبی نیز معروف می باشند. این هاردها نیز گزینه های بسیار مناسبی هستند زیرا از سرعت هاردهای SSD برخوردار هستند و در عین حال ظرفیت هاردهای HDD را نیز برای کاربران به ارمغان می آورند.