راهنمای خرید فرش دستبافت

انواع فرش دستباف بر اساس جنس الياف

 فرش دستباف هاي دست بافت را براساس جنس الياف آن‌ها به چند دسته تقسيم مي کنند که در ادامه به بررسي آن ها مي پردازيم.

1- فرش تمام پشم : فرش دست بافت تمام پشم فرشي است که تار، پود و پرز آن از جنس پشم باشد. اين نوع فرش ها به دليل جنس پرزها درشت بافت هستند. فرش هاي تمام پشم مزایایی همچون بادوام و مقاوم ‌بودن، قدرت برگشت ‌پذيري پرزها پس از پا خوردن، قدرت بالاي جذب رطوبت و... را دارا هستند. اين نوع فرش ها معمولا وزن زيادي دارند و از لحاظ قيمت ارزان ‌تر است و کمتر مي ‌توان نوع هنري با ظرافت بالاي بافت را در آن‌ها پيدا کرد.

2- فرش چله پشم : اين نوع فرش ها، جنس نخ تار (چله) از جنس پشم است ولي پرزهايش تنها از پشم نيست و ممکن است از مواد ديگر نيز در بافت آن استفاده شود.

3- فرش تمام ابريشم : فرشي که هم تار ، هم پود و هم پرز آن از جنس ابريشم است. اين نوع فرش ها معمولا بسيار ريزبافت است و ارزش هنري زياد و همچنين قيمت زيادي دارد. اين فرش ها برخلاف ظاهر نرم و نازک و ظريفش، در مقابل لکه‌ها بسيار مقاوم است و پس از آلوده شدن با چاي يا ... کافي است آن را با يک دستمال مرطوب و کمي شامپو فرش بشوييد.

4- فرش کف ابريشم : فرشي که چله آن از جنس نخ تار (چله) آن از پشم است ولي تمام زمينه آن از ابريشم بافته شده است.

5- فرش گل ابريشم: چله اين فرش ها از پشم است ولي گل‌ها و احيانا برگ‌هاي موجود در نقشه از نخ ابريشم و بقيه پرزها از پشم بافته مي‌شود. اين نوع فرش ها ممکن است قيمت کمتري نسبت به قالي تمام ابريشم داشته باشند اما ارزش هنري زيادي دارند.

بیشتر بخوانید: فرش ماشینی یا دستباف

 نوع بافت (گره)

ظرافت فرش علاوه بر نوع الياف فرش ، به نوع گره آن نيز بستگي دارد. دو نوع گره در بافت فرش هاي دست بافت استفاده مي شود که عبارتند از گره ترکي و گره فارسي . در ادامه به بررسي اين گره ها مي پردازيم.

گره ترکي : اين نوع بافت که بافت دو گره يا گره ترکي نيز ناميده مي شود، از ابتدا مخصوص بافندگان تبريزي بوده و امروز در مناطق ديگر نيز رواج پيدا کرده است. گره ترکي روشي است که در آن هر دو سر پرز از لاي تار رد مي ‌شود و گره مي ‌خورد. اين روش وقت زيادي مي‌ خواهد و مخصوص فرش هاي ريزبافت و نقشه‌هاي ظريف با رنگ ‌هاي متنوع و خطوط نازک است. در اين روش، امکان بي‌ گره بافي يا جفت‌ بافي (که نوعي بی نظمی در بافت و همچنین تقلب است) وجود ندارد. به همين دليل ، فرش هايي که با اين نوع گره بافته مي شوند ، علاوه بر ظرافت زياد ، بسيار محکم هستند و به سادگي‌ نخ ‌نما نمي ‌شوند. همچنين اين گره آن‌ قدر محکم است که مي‌شود پرزهاي فرش را چنان قيچي زد که به کوتاهي مخمل شوند و با پا خوردن بيشتر، نقش‌ها و ظرافت گره‌ها بيشتر نمايان ‌شود. به همين دليل مشهور است که فرش کرمان هر چه پا بخورد ارزشش بیشتر می شود و هيچ اتفاقي هم براي فرش نمي‌افتد. فرش‌هاي قم، تبريز، اصفهان و کرمان ترکي بافند. قيمت اين فرش ها با توجه به ظرافت آن ها معمولا بالاست.

گره فارسي: فرش‌ هاي پشمي درشت ‌بافت که اغلب سنگين هستند و نقش‌هاي درشتي هم دارند، با روش گره فارسي بافته مي شوند. در گره فارسي يا يک گره فقط يک طرف پرز گره مي‌ خورد و طرف ديگر آن آزاد است. در اين روش، نخ تار شل ‌تر است و براي سفت ‌کردن آن، شانه‌ هاي سنگين را محکم‌ تر روي پرزها مي‌ کوبند تا پرزهاي پشمي در هم فرو بروند و چله محکم شود. همين درهم رفتگي پشم‌ها، امکان بي‌ گره‌ بافي يا جفت‌‌ بافي را بيشتر مي‌ کند.استفاده از طرح هاي ظريف و مينياتوري در فرش هاي بافته شده با گره فارسي به دليل بافت درشت آن ها وجود ندارد. همچنين گره فارسي با پا خوردن در مدت زیاد کم‌ کم پرزها شل شده و نخ‌ نما مي ‌شوند. به همين دليل اين فرش ها از نوع ديگر قیمت کمتری دارند. فرش هاي بختياري، مشهد، اراک، همدان و... از مشهور ترين فرش هاي فارسي بافت هستند.

اگر قصد خرید فرش ماشینی دارید مقاله  " راهنمای خرید فرش ماشینی" ایمالز را از دست ندهید!

رجشمار (تراکم)

رجشمار (تراکم) واحدي براي سنجش و اندازه گيري تراکم بافت فرش يعني ميزان تراکم گره هاي فرش است. از آنجا که محاسبه رجشمار فرش يا قالي ايراني بر اساس واحد « ذرع » محاسبه مي شود ، براي سنجش تراکم يا رجشمار دو واحد اندازه گيري وجود دارد. ذرع ، يکي از واحدهاي قديمي اندازه گيري طول  که در تبريز آن را معادل 112 سانتي متر و در اصفهان آن را معادل 104 سانتي متر است. به طور کلي رجشمار فرش را در يک شانزدهم ذرع محاسبه مي کنند. پس رجشمار فرش بر اساس ذرع اصفهان، در هر 6/5 سانتي متر و بر اساس ذرع تبريز در هر 7 سانتي متر (طول يا عرض) محاسبه مي گردد. با اين توضيحات شما مي توانيد به راحتي رجشمار فرش را محاسبه کنيد. به عنوان مثال وقتي گفته مي شود که رجشمار فرشي 50 است ابتدا بايد ببينيد که بر اساس رجشمار اصفهان است يا تبريز؛ رجشمار 50 يعني اينکه با واحد محاسبه اصفهان در هر 6/5 سانتي متر و با واحد محاسبه رجشمار تبريز در هر 7 سانتيمتر آن فرش 50 گره وجود دارد.  رجشمار با ريزبافت يا درشت بافت بودن فرش قيمت رابطه مستقيم دارد و هرچه رجشمار فرش بالاتر باشد آن ريزبافت تر و قيمت آن نيز گران تر خواهد بود.

شکل و متراژ فرش دستبافت

شکل و متراژ را مي توان از اصلي ترين مشخصه هاي فرش ها به شمار آورد. به طور کلي فرش ها در شکل هاي مربعي و مستطيلي و بافته مي شوند. اندازه فرش ها معمولا بر حسب متر مربع بيان مي شود. يعني يک فرش 6 متري داراي 6 متر مربع مساحت است. يعني اين فرش 3 متر طول و 2 متر عرض دارد. حتما بايد اندازه و شکل فرش را متناسب با فضاي خود انتخاب کنيد. لذا پيش از خريد ، اندازه گرفتن مساحت فضا ضروري است.

نکات لازم در رابطه با خرید تابلو فرش را در مقاله ی "راهنمای خرید تابلوفرش" مطالعه فرمایید.

شرکت هاي سازنده فرش دستبافت

مجموعه هاي توليدي که در زمينه توليد فرش دست بافت فعاليت مي کنند زياد هستند. همچنين استادان فرش بافی نیز وجود دارند که به صورت شخصي به کار بافت و فروش فرش دست بافت مشغول هستند و فرش هاي بسيار زيبايي مي بافند. هر کدام از توليدي هاي فرش دست بافت و بافنده ها ، کيفيت محصولات و طرفداران خاص خود را دارند. برخي از برند هاي مطرح توليد کننده فرش دستبافت عبارتند از : سي پرشيا ، راگچري ، فرش هريس ، فرش فراهان ، آرياس ، گلک ، رستا ، آنا فرش ، گالري نور و...

قیمت فرش دستبافت

قيمت فرش هاي دستبافت به عوامل مختلفي بستگي دارد. از جمله عوامل موثر در قيمت مي توان به نوع فرش ، جنس پرز ، جنس تار و پود ، تراکم ، بافنده و ... اشاره کرد به طور کلي قيمت فرش هاي دست بافت در بازار ايران بين 1 ميليون  تومان تا 40 ميليون تومان است.

پيشنهاد مي کنيم پيش از خريد حتما بودجه خود را مشخص کنيد. همچنين سعي کنيد متراژ فضاي خود را نيز اندازه بگيريد و فرش را بر اساس آن انتخاب کنيد. همچنين بهتر است قبل از خريد ، نوع فرش مورد نظرتان را نيز انتخاب کنيد و بر اساس آن به بازار خريد ، قدم بگذاريد.