راهنمای خرید وایر شمع خودرو

لزوم و اهمیت استفاده از وایر شمع خودرو

برای احتراق سوخت در موتور خودروهای دارای موتور بنزینی، به ایجاد جرقه نیاز است. که این جرقه توسط شمع از کویل ایجاد می‌شود. ویژگی‌ها و کیفیت وایر شمع نباید به گونه‌ای باشد که نوسانات قوی الکتریکی و یا پارازیت تولید کند. ساختار وایر شمع دارای دو بخش است: بخش رسانای جریان الکتریکی وبدنه عایق.

طبق استاندارد‌های بین المللی به وسیله چهار نوع رسانای مسی، مقاومتی (الیاف نخی کربنی)، راکتیو ورسانای فولادی، کابل‌های وایر شمع را می‌سازند.

 به کار بردن وایرشمع‌های غیراستاندارد و متفرقه که در بازار وجود دارد مشکلات زیر را به وجود می‌آورد:

• موجب احتراق ناقص سوخت و لرزش موتور می‌شود.
• افت توان و کشش موتور را سبب می‌شود.
• باعث افزایش مصرف سوخت و آلایندگی گازهای خروجی اگزوزمی گردد.
• بالا رفتن دمای موتور ناشی از اعمال فشار بیش از حد به موتور
• کربن گرفتگی سطح داخلی محفظه احتراق درون سرسیلندر و تاج پیستون و کاهش انتقال حرارت بین این قطعات

نقش انتقال ولتاژ فشار قوی ( تا ۴۵۰۰۰ کیلو ولت) از کویل به شمع برعهده وایر یا (high tension cables or spark plug wires) می‌باشد. وایرها توانایی اضافه کردن اسب بخاررا ندارند (و این تنها یک ادعای کذب از سوی برخی از فروشندگان وتولیدکنندگان است.) اما می‌تواند مانع از انتشار امواج الکترومغناطیسی وتداخلی رادیویی شده و از این راه هدایت ولتاژ جرقه را بهتر در دست بگیرد.

اطلاعات لازم در رابطه با کمک فنر و انواع  و چگونگی کارکرد آن را در مقاله ی " راهنمای خرید کمک فنر" قابل بررسی است.

انواع وایرها

رساندن برق از کویل (در خودروهای امروزی) و رساندن برق به دلکو (درخودروهای قدیمی)  به سرشمع‌ها برعهده وایر می‌باشد. برای اینکه جرقه در زمان لازم زده شود، وایرها برق چند هزار ولتی که چیزی حدود1200 ولت می‌باشد را به سرشمع می‌رسانند. با دانستن این موضوع تا حدودی با اهمیت بالای وایر آشنا می‌شویم. وایر این توانایی را داشته که به راحتی و سریع برق را به سرشمع‌ها برساند وهم اینکه نگذارد دربین راه از بین برود و مانع از تلفات انرژی می‌شود.

وایرها 4 دسته اند: کابل‌های سیمی، نمونه‌های ابریشمی، کابل‌های بوبین دار و کانداکتیو و اکستروژن ها. حال میخواهیم با ویژگی‌های مثبت ومنفی هرکدام آشنا شویم:

وایر‌های سیمی درمقابل خم شدن و کشیده شدن مقاومت بیشتری دارند اما جریان‌ها و میدان مغناطیسی  دراطراف خود تولید می‌کنند که این باعث اختلال در کارکرد قسمت‌های دیگر خودرو نظیر انژکتورها وECU  می‌شود. امروزه دیگر عملا از آنها هیچ استفاده‌ای نمی شود چرا که علاوه بر معایب گفته شده آنها به دلیل تولید میدان مغناطیسی، ایجاد نویز وپارازیت درسیستم صوتی خودرو را نیز باعث می‌شود.

نمونه ابریشمی کاربردبیشتری دارد ولی به دلیل اینکه مقاومت داخلی این وایرها بالا می‌باشد، با اینکه نویزو پارازیت تولید نمی کنند اما به دلیل کارکرد بالا و جذب رطوبتی که دارند، مقاومت داخلی آن بیش از حد می‌شود به همین دلیل جریانی که ازخود عبورمی دهند بسیار کمتر از نیاز شمع هاست که باعث کارکرد نامناسب و افزایش مصرف سوخت می‌شود. وایرهای ابریشمی، در قسمت مغزی خود برای  رسانایی جریان برق، ازچند لایه به هم تنیده شده از جنس الیاف مصنوعی که شبیه به ابریشم بوده استفاده می‌کنند. از این نوع وایر بیشترین استفاده می‌شود.

در حال حاضر وایرهای بوبین دار رو به افزایش و پیشرفت است. این نوع وایرها ترکیبشان به این صورت است که یک لایه از جنس کروم و نیکل دارد و مغزی هم باز از جنس الیاف است که مشکلات نویزی ایجاد نشود. در این نوع، مشکل جذب رطوبت به دلیل وجود لایه کرومی و نیکلی ازبین می‌رود. از سوی دیگرمقاومت پایینی که دارد سبب افزایش سرعت انتقال جریان همچون کابل‌های سیمی می‌شود. این وایرها تمام مزایای وایرهای سیمی و ابریشمی را دارا می‌باشند. و همچنین مشکل قطع شدن وایرهای ابریشمی را با داشتن لایه فلزی درخود از بین برده است.

ساختاروایر شمع چیست؟

وایرها از طرفی که به کویل یا دلکو متصل می‌شوند، یک سری کوچک و ساده دارند که این درپوش می‌تواند از ورود رطوبت به محل اتصال جلوگیری کند، زیرا که رسیدن آب و رطوبت به محل اتصال وایرها چه ازطرف سرشمع و چه ازطرف سرکویل یا دلکو باعث ناکارامدی شده و یا اینکه موتوراصلا روشن نمی شود. این مشکل در خودروهای کاربراتوری بیشتر ازخودروهای انژکتوری است. این قسمت یک سری فلزی داشته که فقط روی خروجی‌های کویل یا دلکو نشسته و اتصال را برقرار می‌کند.اما از سوی دیگر که به شمع وصل می‌شود پیچیده‌تر است. دراین قسمت درگاه و نشیمنگاه بزرگ‌تر بوده و نسبت به سمت دیگر عمل آب بندی و دفع حرارت در آن مهم‌تر می‌باشد. برای آب بندی بهتر، جنس بیرونی این قسمت را معمولا از ترکیبات پلاستیکی خشک یا ازلاستیک‌های ارتجاعی می‌سازند. درانتهایی ترین بخش داخلی وایرها، برای اتصال بهتر با سرشمع و قفل شدن در آن، یک مفتول فلزی قرارداده شده است. درانتهای درپوش، این مفتول دارای کمی برآمدگی شده تا به مرور زمان و بر اثر عملکرد وکشیده شدن آن از قسمت درپوش خارج نشود و داخل آن هم یک مغزی رسانای جریان وجود دارد که به مفتول متصل می‌شود. اگرچه وایرها انواع مختلفی دارند اما در بسیاری از بخش‌ها باهم مشترک هستند. رشته‌های الیاف مصنوعی و یا سیم، مرکزی ترین بخش وایرها بوده که وظیفه انتقال جریان و برق را برعهده دارند.

لایه بعدی یک لایه محافظ بوده که این الیاف را دربرگرفته و برای جلوگیری ازایجاد جریان‌های مغناطیسی مزاحم و تشکیل نویز و پارازیت و همچنین برای افزایش استحکام وایر، رشته‌های فلزی آن را دربرگرفته اند. که این لایه معمولا از جنس کروم یا نیکل یا مس ساخته می‌شود. برای لایه بعدی ازعایق‌های فلزی یک لایه محکم وضخیم ساخته شده که مانع از خروج جریان بالای داخل وایر به بیرون می‌شودو از هدر رفتن برق جلوگیری می‌کند و هم اینکه الیاف رسانای اصلی توسط گرمای پیشرانه و محفظه موتور آسیب نبیند. جهت استحکام بیشتر و عایق کردن وایر در مقابل گرما، یک لایه الیاف شیشه نیز دور لایه عایق اصلی تنیده می‌شود.و اما آخرین وخارجی ترین لایه یک بخش پلاستیکی است که ازبیرون قابل مشاهده است و بیشتر به رنگ‌های قرمز ونارنجی دیده می‌شود.

نگهداری وعیب یابی وایرها

بیش ترین نشتی برق خودرو از بخش وایرها می‌باشد. و همچنین بروز یک نقص در این بخش می‌تواند عملکرد  کل پیشرانه را مختل کند وآن را آسیب پذیر سازد. در مورد  وایرها این کار بسیار اشتباه است که وقتی یک وایر دچارمشکل می‌شود  آن را با وایر کناری عوض کرد  و انتظار داشت که مشکل حل شود. برق دزدی عموما از قسمت اتصال به شمع در وایرها اتفاق می‌افتد اما عدم انتقال جریان برق و یا  نشتی آن به بیرون می‌تواند از راه خم کردن و شکستن آن‌ها ازقسمت وسط وساختمان اصلی بوجود بیاید. وایرها باید  دارای مقاومت معینی باشند. به طورمتوسط  یک متر وایر، مقاومت داخلی آن در حدود 16 تا 18 کیلو اهم است. به واسطه این مقاومت جریان در وایر جاری می‌شود، اگر کمتر از حد میزان باشد به خوبی جریان منتقل نمی شود و چنانچه بیشتر باشد سبب افت انرژی  و توان می‌شود.

میزان مقاومت را می‌توان به وسیله یک اهم سنج اندازه گرفت و چنانچه مقدار آن استاندارد نبود باید به فکر تعویض وایر افتاد. طول یک وایر خودروحداکثر25 سانتی متر است و برای این اندازه مقاومت داخلی نباید از 5 کیلو اهم تجاوز کند. با اینکه وایر دارای لایه‌های عایق حرارت است اما به این معنا نیست که هرگز نمیسوزد بنابراین باید  وایر را از تماس با بدنه داغ موتور دور نگه داشت. بدین منظور به هنگام تعویض تکی وایرها نباید از وایرهای بیش از حد بلند استفاده کرد و اینکه تماس اشیا تیز یا نوک ابزارآلات با وایر می‌تواند به آن  از درون آسیب زده و موجب برق دزدی شود. صدای تیک تیک ناشی از برق دزدی به راحتی قابل شنیدن است و با کمی دقت حتی جرقه‌های آن نیز قابل مشاهده است. مهم ترین قسمت در عملکرد یک خودرو وایر آن است که دارای عمر طولانی است پس سعی کنید که جنس و نوع مرغوب آن را تهیه کنید. از دستگاه دیاگ  و اهم سنج برای تست وایر استفاده می‌شود  ولی ساده ترین راه این است که به هنگام روشن بودن خودرو آن را  تست کنیم. برای تشخیص این که کدام وایر دارای مشکل است ابتدا باید شمع‌ها را وارسی کرد تا از سلامت شمع‌ها اطمینان حاصل کرد. بعد از آن به بررسی وایرها می‌پردازیم. ابتدا اولین وایررا جداکرده  و یک پیچ گوشتی یا شمع خودرو را در آن قرار داده و خودرو را روشن می‌کنیم.  این کار باعث جاری شدن برق درون وایر می‌شود و در صورت تماس با بدن انسان سبب شوک الکتریکی می‌شود اما  در حدی نبوده که خطرناک باشد  و تنها تکان هایی خفیف را باعث می‌شود اما به هرحال در هر کاری رعایت نکات ایمنی ضروری است.  پس با استفاده از انبردست یا دستکش به راحتی از بروز چنین اتفاقی جلوگیری کنیم. شمع یا پیچ گوشتی را به قسمتی از بدنه خودرو نزدیک می‌کنیم تا قوس‌های الکتریکی را مشاهده کنیم. در صورتی که این قوس‌ها دارای شدت یکسان باشند تا حدودی میتوانیم از سلامت این وایر اطمینان حاصل کنیم. تا آخرین وایر را به همین شیوه مورد آزمایش قرار می‌دهیم و در صورت پیداکردن وایر خراب آن را  تعویض میکنیم.  در خودروهای معمولی طول عمر وایر 30  تا40   هزار کیلومتر است و البته این موضوع بسته به این است که وایر در حالت  وشرایط مناسبی قرارداشته باشد. استفاده از شمع خود  پیشرانه، روشی دیگر برای تست وایر است. برای این کار هنگامی که اتومبیل روشن است وایر را از سرشمع جدا کرده  و به عملکرد موتور توجه میکنیم.  در صورت اطمینان ازسلامت شمع ها، جدا کردن وایر سالم باعث اختلال در عملکرد پیشرانه می‌شود و اگر تغییری حاصل نشد  یعنی این که وایر خراب است. توجه داشته باشید که برای جداکردن وایر هرگز آن را از قسمت سیم اصلی نکشیم  و برای این کار از کلاهک‌های دو طرف برای جدا کردن وایر از نشیمنگاهش استفاده کنیم. گرفتن وایر از قسمت اصلی می‌تواند به آسانی موحب پاره شدن و جداشدن از اتصالات دو سر آن شود.

برای آگاهی از موارد مهم برای خرید رادیاتور خودرو مقاله ی " راهنمای خرید رادیاتور خودرو" را لطفا مطالعه کنید.

طول عمر وایرهای شمع

طول عمر وایرها برحسب کارخانه تولید  و یا نوع خودرو برحسب کیلومترمتفاوت است. برای مثال روی بعضی از پاکت‌های وایر شمع نوشته شده که طول عمرمفید وایر50  هزار کیلومتر است که این ممکن است  در جنس‌های دیگر کمتر یا بیشتر باشد. در طراحی، ساخت و طول عمر وایر دو نکته اساسی و تاثیرگذار وجود دارد:

1. حرارتی که از سمت موتور به آن وارد می‌شود.
2. میزان ولتاژ برقی که از آن عبور می‌کند.

 نقص هایی که در اثر خرابی برای وایرها اتفاق می‌افتد:

ممکن است در اثر سوختن وایر دو یا چند سیلندر از کار بیفتند، این اتفاق در موتورهای چهار سیلندر به بالا زیاد قابل تشخیص نیست اما  در موتورهای زیرچهارسیلندر، موتور به شدت با افت قدرت مواجه می‌شود و درهمه دورهای کاری ریپ زده که این کار باعث افزایش مصرف سوخت گردیده  و خودرو برای حرکت شتاب کافی نمی گیرد.

شرکت سازنده

شرکت هاي مختلفي در زمينه توليد و عرضه وایر شمع خودرو ، فعال هستند. پرتو وایر، پاتیگ، وایر ایران، ای اس ام، یوتا، جک موتورز، اس اف آر، پاسیکو، سامنس و ... از مشهورترين برند هاي اين زمينه هستند.

هرکدام از اين شرکت ها توانسته است با ارائه محصولاتي، نظر بخشي از مشتريان را به خود جلب کند.

محصولات اين برند ها، از کيفيت مطلوبي برخوردارند و هم اکنون در بازار به به وفور يافت مي شوند.

قيمت وایر شمع

عوامل مختلفي نظير نوع وایر شمع، شرکت سازندهف نوع خودروی استفاده کننده ، ولتاژ و... در تعيين قيمت وایر شمع خودرو موثرند. شرکت هاي سازنده اين محصولات، آن ها را با قيمت هاي گوناگوني به بازار عرضه کرده اند و به طور کلي قيمت اين محصولات بين 50 هزار تومان تا 500 هزار تومان است.

يکي از مهم ترين نکاتي که در خريد هر محصول لازم است به آن توجه داشته باشيد، تعيين ميزان بودجه است که به شما کمک مي کند تا از ميان محصولات متنوع موجود در بازار، سريع تر محصول مناسب خود را انتخاب کنيد.

از ديگر نکات مهم در خريد وایر شمع خودرو اين است که محصول خود را از برند ها و همچنين فروشگاه هاي معتبر خريداري کنيد.