راهنمای خرید ساز کمانچه

راهنمای خرید ساز کمانچه

از سازهای پرطرفدار ایرانی که در گویش محلی لری به آن تال نیز نیز می گویند همان ساز کمانچه است که در گروه سازهای زهی قرار داشته و با کشیدن آرشه روی سیم های آن باعث تولید صدا در کاسه می شود. برای دریافت صدای بهتر از درون کاسه معمولا از پوست حیواناتی مانند بره استفاده می شود. با پیگیری های مکرر و سابقه طولانی این ساز بالاخره در سال 1396در سازمان یونسکو ثبت جهانی شده است.از سابقه اولین ساخت این ساز اطلاعات دقیقی در دسترس نیست اما به احتمال زیاد در سده چهارم هجری این ساز توسط ابونصرفارابی ممکن است ساخته شده باشد.در دوران حکومت صفویه و قاجاریه از این ساز استفاده های زیادی شده است. در این مقاله ابتدا ساختار این ساز را توضیح می دهیم و سپس شمارا یاری میکنیم که با این ساز بطور مفصل آشنا شوید.در پایان نیز با مدل های متنوع این ساز را باقیمت های مختلف بررسی می کنیم و شمارا با نحوه خرید آن آشنا می کنیم.

 

راهنمای خرید ساز کمانچه خوب

برای خرید یک ساز کمانچه خوب ابتدا باید با ساختار و عملکرد این ساز آشنا شوید سپس با درنظر گرفتن جنس مواد استفاده شده در آن بهترین مدل را انتخاب کنید. در قدم اول باید سطح یادگیری خودتان را برای استفاده از این ساز مشخص نمایید. برای افراد تازه کار نیازی به خرید و استفاده از سازهای گران قیمت که از جنس چوب توت باشند نیازی نیست. برای همین بهتر است ابتدا یک ساز کمانچه آموزشی تهیه کنید و بعد از فراگیری بهتر این ساز یک ساز حرفه ای تر خریداری کنید.

جنس استفاده شده


راهنمای خرید ساز کمانچه

 

بادرنظر گرفتن سطح یادگیری خودتان بهتر است مدلی را انتخاب کنید که کیفیت مناسبی داشته باشد.

اجزای مختلف کمانچه:

جنس کاسه:

ساز کمانچه دو نوع کاسه دارد.در مدل های یک تکه که در این مدل ها برای ساخت از چوب گردو ، توت یا درخت افرا استفاده شده است و در مدل های چند تکه با استفاده از قطعاتی ترکیبی از دو چوب گردو وتوت یا گردو و افرا تولید می شود.در ساخت کاسه های چندتکه معمولا از 20 الی 44 قطعه برای ساخت کاسه استفاده می شود.

جنس دسته ساز:

برای اینکه دسته ساز در اثر کشش سیم تاب نخورد دسته ساز باید جنس مقاوم و محکمی داشته باشد. به همین علت از چوب گردو برای این قسمت استفاده می کنند که باقطر زیاد آن باعث طول عمر این قسمت می شود. در انتخاب ساز باید دقت کنید که اگر پنجه و انگشتان شما کوچک باشد بتوانید به آسانی به دسته تسلط کامل داشته باشید.

پوست و جنس خرک:

در ساخت خرک ساز کمانچه مثل سایر سازها که سیم ها از روی آن عبور می کنند می توان از شاخ حیوانات یا از آبنوس استفاده کرد البته از جنس چوب نیز استفاده می شود. البته قابل ذکر است که استفاده از شاخ حیوانات و استخوان به مراتب صدای بهتری از چوب دارد. با رگلاژ مناسب خرک روی پوست کمانچه  می توانیم صدای با کیفیت و مناسبی را دریافت کنیم.

جنس سیم گیر:

قسمتی که در انتهای کاسه نصب می شود و وظیفه نگهداری سیم ها را دارد سیم گیر نامیده می شود. در انتخاب جنس سیم گیر که فلزی یا چوبی باشد اهمیت زیادی ندارد بلکه نکته اساسی این است که به نحو مناسبب روی کاسه نصب شده باشد تا در اثر فشار کشش سیم از جایش کنده نشود و همچنین ساختار نرم نداشته باشد تا با گذشت زمان سیم ها در آن فرورفتگی ایجاد کنند.

جنس گوشی ها:

با شل یا سفت کردن گوشی های این ساز می توان کوک این ساز را تنظیم کرد.در این مورد جنس چوب استفاده شده اهمیت چندانی ندارد بلکه موضوع اساسی این است که حفره هایی که گوشی ها روی آن نصب شده اند با قطر آن متناسب باشند تا به آسانی قابلیت چرخش داشته باشند و در مرور زمان در جایشان شل نشوند. همچنین گوشی ها و سوراخ ها باید یکنواخت تنظیم شده باشند که هنگام چرخش بتوانید آنهارا ثابت نگه دارید و در تنظیم در حالت خاص خودبخود رها نشوند.


راهنمای خرید ساز کمانچه

جنس سیم ها:

با توجه به کیفیت بالای سیم های آلمانی که معمولا از جنس فونیکس هستند در ساخت ساز کمانچه ازین سیم ها استفاده می شود که در ایران به وفور یافت می شود.

کاسه پشت باز یا کروی

کاسه ساز کمانچه در دوحالت پشت باز و کروی تولید می شود. مدل کروی شامل مدل های یک تکه یا ترکه ای می باشد که معمولا از اتصال قطعات چوب ساخته می شوند. اما همانطور که اغلب سوال این است که کمانچه پشت باز بهتر است یا کروی در ادامه به بررسی این موضوع می پردازیم.

در مدل های پشت باز برای کیفیت بهتر این ساز از جنس چوب توت استفاده می شود که اغلب همگی یک تکه هستند. در این مدل ها پشت کاسه کاملا باز است. از معایب این مدل می توان به دشواری چرخاندن اشاره کرد که در مدل کروی این مشکل وجود ندارد.البته نوع کروی نیز دو حالت مختلف دارد که هریک از آنها مزایا و معایبی دارند.

کروی یک تکه : در این ساز کاسه از چوب یک تکه ساخته شده است و معمولا با تراشیدن چوب گردو یا چوب توت درست می شود و اغلب قط زیادی نیز دارد و همین مسئله باعث افزایش وزن ساز می شود که چرخاندن آن را دشوارتر می کند.

کروی چند تکه : در ساخت این مدل از قطعات چوب با قطر کم استفاده می شود تا وزن ساز کمتر شود که به تبع آن چرخاندن این ساز آسانتر می شود.

انتخاب کمانچه های با پایه متصل به دسته

بعضی از برندهای تولید کمانچه خلاقیت به خرج داده اند و پایه کمانچه که اغلب از جنس فلز برنج است را به دسته چسبانده اند تا مقاومت ساز را نیز بالا ببرند و همین مسئله باعث شده تا مقاومت و طول عمر ساز بالاتر برود.

انتخاب آرشه مناسب و طبیعی

مطمئنا در این مورد آشنایی دارید که ساز کمانچه توسط آرشه نواخته می شود که با کشیدن آرشه روی سیم ها صدا تولید می شود. آرشه دو نوع مختلف دارد. یک مدل طبیعی که از موی دم اسب درست می شود و یکی هم مدل مصنوعی می باشد. معمولا برای نواختن بهتر و تاثیر بهتر آرشه در صدای تولید شده از ساز از موی طبیعی حیوانات استفاده می شود پس برای خرید آرشه مناسب در این موضوع دقت کنید.

انتخاب بهترین مارک ساز کمانچه و تال

در ایران مرکز اصلی ساخت و تولید ساز کمانچه و تال بی شک شهر خرم آباد می باشد. در تولید و ساخت این ساز اغلب نوازندگان مشهور و بنامی فعالیت دارند که خودشان نیز تبحر خاصی در نواختن این ساز دارند. برخی از این اساتید برای کیفیت بهتر و جلب رضایت مشتری خودشان شخصا کیفیت و رگلاژ ساز را بررسی می کنند .


راهنمای خرید ساز کمانچه

در ادامه با بهترین مارک ساز کمانچه که ساخته دست اساتیدی همچون باجلاوند، نریمان، خالقی، نورعلیزاده، و سلمان است آشنا می شویم و با مدلهایی از سازهای این افراد که به اشکال تک مهر و دومهر ساخته می شوند آشنا می شویم.

بهترین مارک های ساز کمانچه:

کمانچه باجلاوند مدل 20tark

این مدل ساز تال باجلاوند یک ساز پشت باز است که توسط استاد باجلاوند و در شهر خرم آباد طراحی و ساخته شده و روانه بازار می شود. کاسه این ساز که از مدل ترکه ای بوده متشکل از دو چوب توت و گردو است شامل 20 قطعه چوب است که کنار هم قرار گرفته اند. برای جلوگیری از تاب برداشتن دسته و همچنین افزایش مقاومت آن از چوب گردو استفاده می شود که مناسب این کار است.برای افزایش طول عمر ساز و استحکام این محصول تاندون های این ساز که جنس برنجی دارند از داخل محفظه کاسه به دسته جوش خورده اند. اگر این محصول را خریداری کنید یک آرشه طبیعی و یک عدد هاردکیس نیز دریافت خواهید کرد. قیمت کمانچه باجلاوند مدل 20tark  را ازسایت ایمالز به طور لحظه ای استعلام قیمت کنید.

کمانچه نریمان مدل یک مهر

برای دریافت صدای بهتر و با کیفیت تر و هم چنین افزایش طول عمر این مدل ساز کمانچه دومهر معمولا از ترکیب چوب گردو توت در ساخت استفاده می شود و جنس کاسه این مدل نیز از چوب توت ساخته می شود. کاسه این مدل ترکه ای بوده و از قطعات چوب کنارهم ساخته شده است.برای جلوگیری از تاب خوردن دسته این مدل و برای افزایش مقاومت این ساز جنس دسته آن از چوب گردو است. برای استفاده رده های سنی مختلف قطر دسته این محصول را بطور متوسط ایجاد کرده اند تا توانایی نوازندگی فراهم باشد. برای دریافت صدای با کیفیت در این مدل معمولا جنس شیطانک را از استخوان درست می کنند و بعلاوه اینکه جنس گوشی ها نیز از چوب گردو درست می شود. همراه این محصول آرشه و کاور نیز ارائه می شود.

کمانچه نریمان مدل یک مهر

در این مدل جنس کاسه از جنس چوب توت ساخته شده است تا مقاومت و ماندگاری بیشتری نسبت به چوب گردو داشته باشد. این مدل برای دریافت کیفیت صدای بهتر و صدای ملایم ساز چند تکه ای درست شده وقطعات چوب کنار همدیگر قرار گرفته اند. دسته این مدل از جنس چوب گردو ساخته شده است. در روی کاسه این مدل از پوست گوسفند استفاده شده است که به طور مناسب روی آن قرار گرفته است و با تنظیم فاصله مناسب از سیم ها هنگام نواختن ارتعاش به نحو احسن روی پوست انجام می گیرد و کیفیت صدای مناسبی ارائه می دهد.

کمانچه خالقی مدل دو مهر


راهنمای خرید ساز کمانچه

این مدل که در کارگاه های استاد خالقی تولید می شود و تمام قسمت های این ساز از جنس چوب گردو و توت تولید شده است. درساخت کاسه این ساز نیز از چوب توت استفاده شده است که برای ساخت کمانچه به علت کیفیت بالای صدا بسیار مناسب است. چوب توت با مقاومت بالایی که در برابر شرایط محیطی مختلف دارد طول عمر و کیفیت ساز را تضمین می کند و با بافت ساختاری منحصر به فرد خودش انعطاف خوبی در نوازندگی دارد. از معایب این مدل ساز می توان به قطر بالای دسته ساز که از جنس چوب گردو تولید شده است اشاره کرد به این صورت که برای افراد با پنجه کوچکتر استفاده آن ممکن است کمی دشوار باشد. پایه ساخته شده از جنس برنج زیبایی این ساز را دو چندان کرده است. برای استحکام و مقاومت بیشتر این ساز دسته آن از داخل به کاسه متصل شده است و کیفیت آن را افزایش داده است. برای ساخت شیطانک این مدل از استخوان استفاده شده که باعث شفافیت و کیفیت بهتر صدای آن شده است. در کنار این محصول هنگام خرید آرشه و کیف کاور نیز ارائه می شود. قیمت کمانچه خالقی مدل دومهر از فروشگاههای معتبر در ایمالز قابل پیگیری و استعلام است.

کمانچه نریمان مدل یک مهره

برای ساخت این کمانچه تک مهره از ترکیب چوب گردو و افرا استفاده شده است که زیبایی چشم نوازی را به این محصول بخشیده است. اگر در ابتدای مسیر شروع نوازندگی کمانچه هستید این محصول انتخاب مناسبی برای شما خواهد بود.از مزایای این مدل می توان به قیمت به صرفه آن و وزن و ابعاد مناسب آن اشاره کرد. درساخت دسته این مدل از چوب با ضخامت و قطر زیاد استفاده شده است که باعث می شود دسته تاب برنداردو افرادی که انگشتان کوتاهی دارند درعوض به آسانی نتوانند از این مدل ساز استفاده کنند. این مدل بیشتر برای افراد بزرگسال با انگشتان دراز توصیه می شود.

کمانچه نورعلیزاده مدل 44 tark

درساخت کاسه این مدل از ترکیب چوب گردو و افرا استفاده شده است که متشکل از 44 ترک می باشد و زیبایی و جلای خاصی را به این مدل بخشیده است.این مدل از کمانچه دارای کاسه بزرگی می باشد که به تبع آن صدای زیاد و سونوریته با کیفیتی از آن ساتع می شود. در ساخت دسته این ساز از چوب گردوی با کیفیت و محکم استفاده شده و برای زیبایی و استحکام بیشتر روی دسته از چوب گران قیمت آبنوس استفاده شده است. برای صدای بهتر وسط دسته از استخوان استفاده شده است. در ساخت گوشی های این مدل نیز از چوب گردو استفاده شده است و با ظرافت تراشیده شده اند تا بطور محکم در جایشان قرار بگیرند و ناگهانی رها نشوند تا ساز کوک دوام بیشتری داشته باشد. شایان ذکر است جنس سیم های این مدل از فونیکس آلمانی می باشد. برای اطلاع از قیمت کمانچه نورعلیزاده مدل 44 tark  به سایت ایمالز مراجعه کنید.

کمانچه سلمان مدل یک مهره

در ساخت تمامی قسمت های این ساز از چوب گردوی با کیفیت استفاده شده است که ظاهر چشم نوازی دارد. اما از آنجایی که چوب گردو وزن بالایی نسبت به سایرین دارد باعث شده تا وزن این محصول نیز نسبت به سایر رقبا بیشتر باشد که این به نوعی برای افراد تازه کار یک مشکل قلمداد می شود. چوب گردو باعث افزایش طنین صدا می شود ولی درعوض به علت وزن بالای آن باعث کاهش صدای ارائه شده می شود. در ساخت آرشه این مدل از موی طبیعی استفاده شده است. این مدل دارای یک کاسه پشت بسته است  که جنس گردوی آن باعث استحکام و ماندگاری صدای بیشتر می شود.

کمانچه تال نورعلیزاده مدل khoramabad43


راهنمای خرید ساز کمانچه

این مدل از کمانچه که بیشتر مختص موسیقی لری تولید می شود در شهر خرم آباد خریداران زیادی دارد و در گویش آنها با نام تال شناخته می شود. این مدل از کمانچه ساخت استاد نورعلیزاده و محصول شهر خرم آباد است.کاسه های این مدل اغلب قلب باز هستند و از چوب گردو تهیه شده اند. دسته این ساز از جنس چوب گردوی محکم ساخته شده و روی آن نقش هایی از چوب رزوود هندی به چشم می خورد. برای استحکام بیشتر و کیفیت صدای بهتر گوشی های این مدل از جنس چوب گردو تهیه شده اند و ظرافت در تراش آن ها کنیک خاصی داشته و باعث چرخش راحت گوشی ها در آن می شود. مثل سایر رقبا جنس سیم های این مدل از فونیکس آلمان می باشد. این مدل بصورت حرفه ای تولید می شود و مناسب برای نوازندگی در کنسرت ها نیز می باشد.

کمانچه باجلاوند مدل khoramabad43

مرکز اصلی ساخت ساز کمانچه در کشورمان شهر خرم آباد است که این مدل نیز محصول آنجاست و استاد باجلاوند از سرشناس های این عرصه و نوازنده حرفه ای ساز کمانچه ساکن این شهر است. ایشان در طراحی و تولید این سازها شخصا حضور دارند و در تست نهایی همه ساز ها بصورت حرفه ای توسط ایشان تست و ریگلاژ می شوند. این مدل کمانچه دارای کاسه پشت باز است و با صدای رسا و گوش نواز مناسب افراد حرفه ای می باشد.در ساخت این ساز از لاک الکل طبیعی و پوست بره استفاده شده است.در ساخت کاسه این مدل از چوب توت و در ساخت دسته آن نیز از چوب گردو استفاده شده است. باخرید این ساز نیازی به خرید جداگانه سافت کیس و آرشه ندارید.

کمانچه مدل نریمان مدل N1

یکی از سازهای مشهور در عرضه نوازندگی کمانچه نریمان است که تمامی اجزای آن از چوب گردو وتوت مرغوب تهیه شده است. بعلاوه اینکه جنس کاسه آن نیز از چوب مرغوب توت تهیه و فراوری شده است. از مزایای استفاده از چوب توت برای تهیه کمانچه می توان به رزونانس بالای آن در هنگام نوازندگی و همچنین مقاومت زیاد در برابر شرایط استفاده را نام برد. جنس دسته این ساز از چوب گردو است. پایه این ساز نیز از فلز برنج تولید شده که باعث زیبایی محصول می شود. در داخل محفظه کاسه این ساز با ظرافت بالایی اتصال به دسته ایجاد شده است. جنس شیطانک نیز از استخوان تهیه شده تا به شفافیت صدای این ساز کمک شایانی کرده باشد.هنگام خرید این ساز نیازی به خرید جداگانه آرشه و کاور نخواهید داشت.


راهنمای خرید ساز کمانچه

جمع بندی نهایی

امیداواریم بعد از خواندن این مطالب و بررسی های انجام شده در شناخت یک کمانچه خوب شما آشنایی کامل را با این محصول پیدا کرده باشد. اگر به موسیقی سنتی و محلی علاقه دارید یا می خواهید موسیقی هریک از شهرها و مناطق ایران را یاد بگیرید این ساز گزینه مناسبی برای شما است که در سال 1396 توانسته به ثبت جهانی نیز برسد.

 


نظرات کاربران